Với phương châm “tiềm năng tiết kiệm không bao giờ hết”, những năm gần đây các đơn vị trong ngành than đã không ngừng triển khai các giải pháp tiết kiệm năng lượng (TKNL), phát huy sáng kiến để TKNL. Ðây cũng chính là một trong những giải pháp quan trọng, nhằm giúp các đơn vị tiết giảm chi phí trong bối cảnh khó khăn, thách thức như hiện nay.
Lắp đặt thiết bị biến tần tiết kiệm điện năng tại Công ty CP than Hà Lầm
Ðẩy mạnh TKNL trong toàn ngành
Theo thống kê của Ban Cơ điện – Vận tải TKV, trong 3 năm trở lại đây, với việc thực hiện đồng bộ và tích cực một loạt các giải pháp TKNL, nên việc tiêu thụ điện năng của Tập đoàn đã có mức giảm đáng kể. Ðiển hình như Than Hòn Gai, đơn vị đã áp dụng hàng loạt giải pháp tiết kiệm điện rất hiệu quả, như thay toàn bộ các bóng đèn sợi đốt 50-100W bằng bóng đèn compact 20W; các bóng đèn cao áp 400W bằng bóng compact 75W, sử dụng ballast điện tử… Lắp đặt tụ bù cho các phụ tải; lắp biến tần và khởi động mềm, Powerboss cho các động cơ có công suất trên 30kW (cho các tuyến băng tải, sang rung)…
Mặt khác, để TKNL cho động cơ, công ty đã tiến hành lắp đặt tụ bù đến gần phụ tải; lắp biến tần và khởi động mềm cho các động cơ có công suất trên 30kW (các tuyến băng tải, sàng rung); sử dụng xe có tải trọng lớn thay thế cho xe tải trọng nhỏ trong vận tải đất đá lộ thiên. Chuyển vận tải nội bộ từ các phương tiện vận tải dùng nhiên liệu diezel sang băng tải dùng điện…
Theo thống kê của công ty, sau khi lắp đặt đã giúp đơn vị giảm 50% tổn hao trên toàn mạng cung cấp điện, tương ứng với khoảng 607.608 kWh/năm. Ðặc biệt, với giải pháp dồn tải thiết bị và thay thế động cơ có công suất phù hợp với thực tế đã giúp đơn vị tiết kiệm được từ thiết bị lên tới 950 triệu đồng. Kết quả này đã góp phần quan trọng trong việc làm giảm chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm và đã tạo tiếng vang cho công ty khi trở thành mô hình mẫu về quản lý sử dụng năng lượng tiết kiệm hiệu quả của Tập đoàn, được Bộ Công Thương tặng bằng khen. Bằng những giải pháp đồng bộ trên, các giải pháp này đã giúp công ty tiết kiệm được hàng chục tỉ đồng chi phí sử dụng điện mỗi năm.
Một đơn vị khác là Công ty CP Than Hà Lầm, kể từ năm 2011, để giảm thiểu chi phí điện năng trong quá trình sản xuất, công ty đã phối hợp với Viện Khoa học công nghệ mỏ thực hiện lắp đặt hệ thống quản lý điện năng với tổng mức đầu tư khoảng 7 tỉ đồng. Hệ thống này có khả năng theo dõi, giám sát nguồn điện và phụ tải của hệ thống cung cấp điện. Ðồng thời phát hiện kịp thời tình trạng tiêu thụ điện bất hợp lý và các nguyên nhân gây sự cố trong hệ thống, hỗ trợ tối đa trong quản lý đưa ra các biện pháp khắc phục hợp lý. Giám sát các thông số đo lường, giờ chạy của từng thiết bị tiêu thụ điện cụ thể của từng phân xưởng, qua đó can thiệp kịp thời khi thấy tình trạng tiêu thụ điện bất thường và nhanh chóng tìm ra nguyên nhân. Nhờ có hệ thống giám sát quản lý điện năng, người quản lý có thể theo dõi và đưa ra các giải pháp đón đầu, ngăn chặn tổn hao trên đường dây do non tải và tác động tích cực đến ý thức của người quản lý, vận hành.
Tiết kiệm hàng trăm tỉ đồng mỗi năm
Mỗi năm, TKV tiêu thụ hàng trăm triệu kWh điện, tương đương hàng trăm tỉ đồng. Với điện năng tiêu thụ cho khối sản xuất than hầm lò như hiện nay, nếu các doanh nghiệp thực hiện tốt các giải pháp TKNL thì giải pháp có thể tiết kiệm khoảng từ 6-15% lượng điện năng. Nhận thức được tầm quan trọng, những năm gần đây, các đơn vị trong Tập đoàn đã triển khai hàng loạt các giải pháp tổ chức cũng như đầu tư các thiết bị TKNL. Bên cạnh những biện pháp phổ biến như thay thế bóng đèn sợi đốt bằng bòng đèn compact, ứng dụng thiết bị khởi động mềm, thì các đơn vị đều tùy thuộc vào hiện trạng sản xuất để đưa ra những giải pháp riêng, thiết thực nhằm TKNL đến mức tối đa.
Trên thực tế, những năm qua, thực hiện chỉ đạo của TKV, đồng thời nhận thức rõ vai trò quan trọng của việc tiết kiệm trong sản xuất, các đơn vị trong tập đoàn đã triển khai hàng loạt các giải pháp về tổ chức điều hành, cũng như đầu tư các thiết bị tiết kiệm năng lượng, trong đó lấy điện năng là trọng tâm, các đơn vị đã có nhiều giải pháp đầu tư có chiều sâu.
Ðến nay, gần như tất cả các đơn vị sản xuất than đều đầu tư lắp đặt biến tần cho các động cơ điện, điển hình là các đơn vị như: Công ty CP Than Hà Lầm, Vàng Danh, Cọc Sáu, Công ty Tuyển than Cửa Ông, Công ty Tuyển than Hòn Gai. Hiện nay, nhiều đơn vị trong Tập đoàn đã và đang triển khai thực hiện các giải pháp TKNL. Ngoài ra, một số đơn vị còn cho lập cơ chế khoán sử dụng điện năng tại Công ty CP Than Cao Sơn, Công ty CP Than Núi Béo, Cơ điện Uông Bí lắp đặt bổ sung tủ bù tự động 0,4kV, nâng cao hệ số công suất tại Công ty Tuyển than Hòn Gai; lập biểu đồ phụ tải theo dõi điều hành sản xuất tại Công ty Chế tạo máy… Bên cạnh đó, toàn khối sản xuất than đã có 355 bộ biến tần, với tổng công suất lắp là 20.263kW và 233 bộ khởi động mềm, với công suất lắp là 26.049kW. Trong đó, phần lớn các thiết bị có công suất lớn như bơm moong lộ thiên, quạt gió chính và bơm thoát nước trong hầm lò đã được lắp khởi động mềm trung thế ngoài mặt bằng và khởi động mềm trung thế phòng nổ như Công ty Than Quang Hanh, Mông Dương, Mạo Khê…
Có thể thấy rằng, trước những khó khăn chung của nền kinh tế như hiện nay, việc triển khai TKNL của ngành than cũng chính là một giải pháp quan trọng, từ đó sẽ giúp các đơn vị tiết giảm chi phí tối đa, đảm bảo thu nhập cho người lao động.