Khởi động mềm là động cơ không đồng bộ ba pha được sử dụng rộng rãi trong công nghiệp vì chúng có cấu trúc đơn giản, làm việc tin cậy, sử dụng trực tiếp điện lưới nhưng có nhược điểm dòng điện khởi động lớn, nếu không có biện pháp hợp lý trong quá trình khởi động hay hãm dừng sẽ gây sụt áp trong lưới điện.
Phương pháp tối ưu hiện nay là sử dụng các bộ điều khiển điện tử để hạn chế dòng điện khởi động, đồng thời điều chỉnh tăng mô men mở máy một cách hợp lý, vì vậy các chi tiết của động cơ chịu độ dồn nén về cơ khí it hơn, tăng tuổi thọ làm việc, an toàn cho động cơ. Ngoài việc tránh dòng đinh trong khi khởi động cơ vòn làm cho điện áp nguồn ổn định hơn không gây ảnh hưởng xấu đến các thiết bị khác trong lưới. Phương pháp khởi động được áp dụng ở đây là cần hạn chế điện áp ở đầu cực động cơ, tăng dần điện áp theo một chương trình thích hợp để điện áp tăng tuyến tính từ một giá trị xác định đến điện áp định mức. Đó là quá trình khởi động mềm toàn bộ quá trình khởi động được điều khiển đóng mở thyristor bằng bộ vi sử lý với các cổng vài ra tương ứng, tần số giữ không đổi theo tần số điện áp lưới, Ngoài ra phương pháp còn cung cấp những giải pháp tối ưu nhờ nhiều chức năng như khởi động mềm và dừng mềm, phanh dòng trực tiếp, không phát sinh tia lửa điện, có thể áp dụng với nhiều dải công suất, vận hành an toàn và độ tin cậy cao, tiết kiệm năng lương khi non tải. Có chức năng bảo vệ động cơ như bảo vệ ngắn mạch, quá tải, mất pha. Kích thước bộ biến đỏi gọn nhẹ và có giá thành thấp hơn nhiều so với dùng máy biến áp.
Bộ khởi động mềm
Mãnh lực của bộ khởi động mềm gồm 3 cặp thyristor đấu song song ngược cho 3 pha. Vì mô men mở máy của động cơ tỉ lệ với bình phương điện áp, dòng điện tỉ lệ với điện áp, mô men gia tốc và dòng điện khởi động được hạn chế bằng cách điều chỉnh trị số hiệu dụng của điện áp. Quy luật điều chỉnh này trong thời gian khởi động và hãm dừng nhớ điều khiển pha kích mở 3 cặp thyristor song s0ng ngược trong mãnh lực. Như vậy hoạt động của bộ khởi động mềm hoàn toàn dựa trên việc điều khiển điện áp khi mở máy và hãm dừng. Nếu hãm dừng động cơ, mọi tín hiệu kích mở thyristor bị cắt và dòng điện dừng tại điểm qua giá trị không kế tiếp của bộ khởi động mềm thì điện áp vào động cơ lập tức được tăng lên giá trị định mức. Đó là chức năng phát hiện tăng tốc của bộ khởi động mềm thì điện áp vào động cơ lập tức được tăng giá trị định mức. Đó là chức năng phát hiện tăng tốc của bộ khởi động mềm. Bộ khởi động mềm không những thay đổi giá trị điện áp đặt vào động cớ mà còn đưa ra nhiều cách khác nhau để điều khiển động cơ. Điều này giúp bộ khởi động mềm lựa chọn tối ưu đặc tính động cơ phù hợp với các đặc tính của tải. Những ứng dụng điển hình của bộ khởi động mềm.
– Động cơ điện chuyên chở vật liệu, động cơ có bộ chuyển đổi, động cơ có quán tính lớn ( quạt, máy nén, động cơ bơm, băng chuyền, thang máy, máy công cụ, máy nghiền, máy cắt gọt kim loại,máy dệt, máy ép, lò, máy khuấy,..)
– Tiết kiệm điện năng nhờ giảm điện áp cấp cho động cơ do đó làm giảm dòng điện, dẫn đến giảm bớt cả tổn hao đồng và tổn hao sắt. Những đặc điểm khác nhau của khởi động mềm :
– Bền vững, tiết kiệm không gian lắp đặt, phối hợp dễ dàng với nguồn điện động cơ.
– Nhiều chức năng khởi động, vận hành liên tục và hãm dừng rất phong phú, cài đặt các chức năng dễ dàng, có chức năng điều khiển và bảo vệ. Điện áp sử dụng 200 – 500 V, tần số 45 ÷ 65 Hz và có phần mềm chuyên dụng đi kèm.